Βρισκόμαστε σήμερα εδώ, 70 χρόνια μετά το γεγονός που σημάδεψε ανεξίτηλα όχι απλά την ιστορία του 20ού αιώνα αλλά στιγμάτισε την Ιστορία της Ανθρωπότητας. Εκδόσεις, μνημεία, μουσεία, αφιερώματα, μία Παγκόσμια Ημέρα στη μνήμη των μαρτύρων? Όλα κατατείνουν προς τον κοινό σκοπό : την καταπολέμηση της λήθης. Τη διατήρηση της μνήμης του ανείπωτου ? ειδικά σήμερα που πλέον για βιολογικούς λόγους εκλείπουν οι μάρτυρες, και με τις δύο έννοιες της λέξης. Εκείνοι δηλαδή που γνωρίζουν από πρώτο χέρι κι εκείνοι υπέστησαν τη ναζιστική βαρβαρότητα.
Σήμερα καλούμαστε επιτακτικά να αναμετρηθούμε με αυτό που ονομάζω «Καθήκον της Μνήμης», όχι μόνο απέναντι στα έξι εκατομμύρια θύματα, όχι μόνο απέναντι σε μια κοινότητα αλλά απέναντι στην ίδια την Ανθρωπότητα. Γιατί το καθήκον της Μνήμης είναι πρώτα και κύρια Καθήκον Ευθύνης. Καθήκον Ευθύνης απέναντι στην Ιστορία. Καθήκον Ευθύνης απέναντι στις νέες γενιές, τις οποίες οφείλουμε να ενημερώνουμε και να μεταλαμπαδεύουμε εκείνα τα κρίσιμα όπλα της Γνώσης κατά της άγνοιας, κατά της παραπληροφόρησης, κατά της διαστρέβλωσης της Αλήθειας. Τούτη η προσπάθεια δεν είναι εύκολη. Γιατί έχει να κάνει με χαρακτηριστικά και συμπεριφορές που δεν αφορούν κάποιες εξαιρέσεις αλλά που διαμορφώνονται μέσα από συλλογική δράση. Η Χάνα Άρεντ δεν μιλούσε τυχαία για την «κοινοτοπία του κακού», αναφερόμενη στην ερμηνεία του Ολοκαυτώματος. «Αυτοί που αρνούνται το Άουσβιτς, είναι έτοιμοι να το επαναλάβουν» έγραφε ο Πρίμο Λέβι. Και πλέον, 70 χρόνια μετά από το ανείπωτο, δεν κρύβουν τις προθέσεις τους. Και τούτο το διαπιστώνουμε, δυστυχώς σήμερα, όλο και περισσότερο και στη χώρα μας και στην Ευρώπη.
Με αφορμή τις προσφυγικές ροές και η αντιμετώπισή τους από αρκετούς αλλά και ολόκληρες χώρες αφήνουν ψήγματα επανάληψης της θηριωδίας του ολοκαυτώματος. Το Χρέος μας είναι να κάνουμε το μήνυμα «Ποτέ πια» στάση ζωής στην πολιτική και την κοινωνία. Καθημερινό αντανακλαστικό στην άγνοια και την αδιαφορία. Αντίδοτο σε όσους πιστεύουν ότι δεν τους αφορά. Απάντηση σε εκείνους που εμμένουν συνειδητά να διαστρεβλώνουν, να παραπληροφορούν και να αλλοιώνουν την ιστορική Μνήμη.